نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یار دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

2 استاد یار دانشگاه بجنورد

3 دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

چکیده
 امروزه اهمیت بازاریابی گردشگری ورزشی به عنوان یکی از شاخه های مطالعاتی گردشگری ورزشی، بیش از پیش مورد تایید قرار گرفته است. اولین گام در بازاریابی، بخش بندی بازار است و برای این کار، آگاهی از ویژگی ها و نیازهای مشتریان از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش ها نشان داده است که مشخصه هایی مانند میزان جمعیت، توزیع سنی، میزان درآمد، جنسیت، اندازه خانواده، مکان جمعیت، میزان اوقات فراغت، نژاد، آموزش و تحصیلات، فعالیت ها، علائق و عقیده ها، دانش فنی، رفتار خرید و استفاده، مزایای مورد انتظار از محصول، میزان مصرف، و حتی محل سکونت بر رفتار گردشگری تاثیرگذار است و به عنوان شاخص های بخش بندی بازار و انتخاب بازارهای هدف ملاک قرار می گیرند. لذا این این پژوهش به دنبال این است که ویژگی های جمعیت شناختی و اولویت های گردشگران ورزشی را در ایران مورد بررسی قرار دهد. روش تحقیق از نوع توصیفی است که به شکل پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری این تحقیق را 177 گردشگر ورزشی ایرانی و 125 گردشگر  ورزشی خارجی تشکیل دادند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط متخصصین امر تایید گردید و پایایی آن نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت (Cronbach''s Alpha=0.775). در این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS، از روش های آماری توصیفی مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد.
نتایج نشان داد حدود 60 درصد نمونه های آماری پژوهش به عنوان ورزشکار در سفر به سر می بردند، در مورد سن گردشگران نیز نتایج حکایت از این داشت که آن ها سن نسبتا جوانی داشتند (میانگین 27 سال) و اکثرشان (91٪) مرد بودند. ملیت گردشگران خارجی بیشتر مربوط به کشورهای همسایه ایران بود. اگرچه گردشگران ورزشی درآمد خیلی بالایی نداشتند اما به طور میانگین میزان هزینه ای که حاضر بودند در آن سفر بپردازند تقریبا با درآمد ماهیانه شان برابری می کرد. اکثر گردشگران (53 ٪) دارای تحصیلات دیپلم و پایین تر بودند. گردشگران عنوان کردند اولین بخش مورد علاقه برای گردشگری ورزشی "دریا و سایر جذابیت های آبی" است؛ آن ها "تلویزیون" را به عنوان اولین رسانه مورد علاقه جهت تبلیغات اظهارنمودند. مهم ترین عامل تاثیرگذار بر تصمیم به حضور گردشگران ورزشی در رویداد ورزشی مربوطه، خود مسابقه یا رویداد ورزشی بود و فصل بهار به عنوان فصل مورد علاقه بیشتر گردشگران (64/49 ٪) برای گردشگری شناخته شد. نتایج نشان داد که گردشگران ورزشی دارای ویژگی های خاصی هستند و تا حدود زیادی با سایر اقسام گردشگری متفاوت هستند. لذا در برنامه ریزی برای جذب گردشگران ورزشی بایستی به ویژگی های خاص آن ها توجه نمود و یک برنامه بازاریابی که بر تمامی گروه های گردشگری تمرکز نموده باشد نمی تواند در جذب گردشگران ورزشی به محل رویداد موفق عمل نماید.

کلیدواژه‌ها

 احسانی، محمد؛ هنرور، افشار؛ افتخاری، رکن الدین؛ هنری، حبیب؛ جردن، فیونا. (1389). "تعیین عوامل مهم در کیفیت بسته های گردشگری ورزش در کشور "، نشریه مدیریت ورزشی "حرکت"، شماره 4، ص 5-26.
 ادبی فیروز جاه، جواد؛ کوزه چیان،  هاشم؛ احسانی، محمد. (1388). "بررسی مهم ترین جاذبه های طبیعی ورزشی موثر بر توسعه ی ورزشی کشور از دیدگاه کارشناسان ورزشی و گردشگری"، نشریه مدیریت ورزشی "حرکت"، شماره 1، ص 67-81.
 بلالی، مریم؛ معین فرد، محمد رضا؛ حامدی نیا، محمد رضا؛ امیر احمدی،‌ابولقاسم. (1389). "بررسی دیدگاه مدیران و کارشناسان در مورد توسعه صنعت گردشگری ورزشی در استان خراسان رضوی"، مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت تربیت بدنی، ‌مرکز آموزشی و فرهنگی سما واحد قائم شهر، دی ماه 1389.
 تاج الدین، محمد باقر. (1388). "طراحی طرح آمارگیری از گردشگری ورودی"، گروه پژوهشی آمارهای اقتصادی ، پژوهشکده ی آمار دی ماه 88.
 تجاری، فرشاد؛ صفانیا، محمد علی؛ خلیلی،‌علی اصغر؛ دوستی، مرتضی؛ بیرق دار، فاطمه. (1389). "درک کیفیت خدمات، رضایتمندی و قصد بازگشت گردشگران به رویدادهای ورزشی"،  مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت تربیت بدنی، ‌مرکز آموزشی و فرهنگی سما واحد قائم شهر، دی ماه 1389.
 حسن زاده، مهرداد.(1384). بازاریابی ورزشی، انتشارات پرسمان، تهران.
حیدر زاده، کامبیز. (1386). "توریسم ورزشی"، سازمان توسعه تجارت ایران معاونت بررسی بازار و بازاریابی.
 صردی ماهکان، علیرضا.(1380). بررسی نقش بازاریابی در صنعت جهانگردی شهرستان مقدس مشهد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
 گی، چاک وای. (1382). جهانگردی در چشم اندازی جامع. ترجمه: علی پارسائیان؛ سید محمد اعرابی، ویرایش دوم، 1382، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی.
 لاولاک، کریستوفر.، رایت، لارن. (1382). اصول بازاریابی و خدمات. ترجمه ابوالفضل (اردشیر) تاج زاده نمین، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
 معین فرد، محمدرضا. (1387). "وضعیت صنعت گردشگری ورزشی در ایران و ارائه الگوی توسعه آن". رساله دکتری، دانشگاه تربیت معلم تهران.
منابع لاتین:
Barros, Carlos Pestana. Butler, Richard. Correia, Antonia. (2010) . “The length of stay of golf tourism: A survival analysis”, Tourism Management, 31, PP: 13-27.
Braz, J.I. (2002). "Sport for all moves people around the globe: New perspective for tourism." Journal of Asiana Sport For All, Vol. 1, PP: 47-52.
Byon, K., Zhang, J., & Ko, Y. J. (2008). “Development of a scale measuring event sport tourism intention”. North American Society for Sport Management Conference (NASSM 2008), Toronto, Ontario, Retrieved January 27, 2009, from http://www.nassm.com/files/conf_abstracts/2008-451.pdf.
Cha, S., K. McCleary, and M. Uysal (1995). "Travel Motivations of Japanese Overseas Travelers: A Factor-Cluster Segmentation Approach." Journal of Travel Research, 34 (1), PP: 33-39.
Coshall , John T. & Charlesworth, Richard. (2011). “A management orientated approach to combination forecasting of tourism demand”, Tourism Management, 32 PP: 759-769.
Crawford, Duane W.; Jackson, Edgar L.; Godbey, Geoffrey (1991). "A hierarchial model of leisure constraints." Leisure Sciences, Vol 13, Issue 4, Oct-Des, PP: 309-320.
Department of Industry, Tourism, and Resources (2005). Niche Markets Overview. Retrieved August 20, 2005, from http://www.industry.gov.au/ content/itrInternet/cmscontent.cfm.
Ewert, A., & Hollenhorst, S. (1989). "Testing the adventure model: Empirical support for a model of risk recreation participation." Journal of Leisure Research, 21, PP:124–139.
Fourie, Johan & Santana-Gallego, María. (2011). “The impact of mega-sport events on tourist arrivals”, Tourism Management, xxx, PP: 1- 7.
Gibson, H. J. (1998a). "Active sport tourism: who participates?" Leisure Studies, 17, PP: 155-170.
Gibson, H.J.; Willming, C. & Holdnak, A. (2003) "Small-scale event sport tourism: Fans as tourists." Tourism Management, 24, PP: 181–190.
Hartzer, J. (1994). National Survey Shows Who''s Going to the Olympic Games and How They''ll Get There. Atlanta, GA: World Travel Partners.
Higham J. & Hinch T. (2002). "Tourism, sport and seasons: The challenges and potentials of overcoming seasonality in the sport and tourism sectors." Tourism Management 23, PP: 175–185.
Jackson E.L. (1993). "Recognizing patterns of leisure constraints: Result from alternative analysis." Journal of Leisure Research. Vol 25. PP:129-149.